Nằm sâu trong một con ngõ thuộc quận Hoàng Mai (Hà Nội), khu vườn nhỏ treo đầy rẫy giò phong lan đột biến bên cạnh bể cá Koi dạn người là ấn tượng đầu tiên khi tìm đến nhà anh Hoàng Thanh Tuyến, một người chơi lan kinh nghiệm.
Anh Tuyến vốn là chủ một công ty về công nghệ và hiện tại vẫn vậy. Vài năm trước, thú chơi lan đột biến nảy nở trong anh và đến nay khu vườn nhỏ dành cho đam mê đã có giá bạc tỉ với nhiều dòng quý như “5 cánh trắng Ướt Mi”, “5 cánh trắng Bạch Trà”,…Cách đây ít ngày anh cũng vừa thanh toán trước 1,5 tỉ đồng để chuẩn bị đón thêm 3 kie (mầm con phát triển từ mắt ngủ của cây mẹ) “Bạch Tuyết”.
Khoảnh sân nhỏ được tận dụng làm vườn trồng lan đột biến có giác bạc tỉ của anh Hoàng Thanh Tuyến.
“Bây giờ thị trường này đang ‘sốt’, phải trả tiền trước nếu không chủ cây bán cho người khác thì tiếc lắm. Hiện tại, Juliet, Thảo Chi, Bảo Duy, Bướm đại ngàn,… là những dòng lan đột biến mà số lượng chỉ đếm trên đầu ngón tay và do có ít người sở hữu nên giá trị kinh tế của chúng rất cao. Trong khi đó “5 cánh trắng Phú Thọ” dù mặt hoa rất đẹp nhưng đã nhiều người sở hữu và hầu như ai chơi lan đột biến đều có nên nó đã thành dòng đại trà, giá thành rẻ”, anh Tuyến vừa nói vừa pha trà mời khách.
Tuy nhiên, anh cũng thừa nhận rằng thú chơi này luôn thường trực nhiều rủi ro vì dòng lan đột biến rất yếu, nếu không chăm sóc cầu kỳ, cẩn thận thì cây sẽ chết và bản thân anh đã không ít lần gặp phải tình cảnh này:
“Nếu lan thường, có thể gắn lên cây nhãn hoặc cây vú sữa là tự nó phát triển được, nhưng bỏ ra cả trăm triệu hay tỉ đồng mua kie lan đột biến về ai dám liều mà bỏ lên cây như thế. Do đó, với dòng này, giá thể tôi phải mua loại nhập khẩu trong khi phân bón cho cây chỉ chọn mua loại chất lượng cao, có nguồn gốc cùng chế độ tưới khắt khe.
Một cây lan đột biến tiền tỉ chỉ cần 2 ngày không chăm bón là hỏng ngay, giả dụ cây này (chỉ vào một giò lan) có một vết xước, tôi phát hiện sớm nên cắt kịp chứ không thì mất cả cây ngay vì mùa này tốc độ thân cây bị thối nhũn nhanh lắm”, anh nói.
Theo anh Tuyến, nhiều người cho rằng giá lan đột biến quá “ảo” nhưng anh khẳng định nếu không bỏ tiền ra mua thì không bao giờ tin nó là thật. Bản thân anh lúc mới bắt đầu chơi lan, cầm vài trăm triệu đi mua 1 kie lan nhỏ đều không dám nói thật với vợ hoặc có nói cũng phải hạ giá từ trăm triệu xuống còn vài triệu.
“Tôi là người từng nhiều lần bỏ tiền ra chỉ để mua một kie lan nhỏ nên dám khẳng định rằng những thông tin về các phi vụ lan tiền tỉ không sai giá hay bị “thổi” lên, người ta bảo bỏ 5 tỷ mua vài cành lan như cọng rau muống là điên rồ nhưng trên thực tế đó là giá thật 100%”.
Hỏi anh rằng khi bỏ ra một số tiền cực kì lớn để mua lan đột biến giống thì các chủ cây có kèm theo hóa đơn bảo hành hay không thì người chơi lan này tiết lộ: “Khi giao dịch, nếu nhà vườn nào viết giấy tờ kèm theo thì thực sự đó là nơi không đáng tin bởi trong giới chơi lan, người ta bán cây theo uy tín của mình. Do đó có những người tôi sẵn sàng chuyển tiền trước trong khi chưa ấn định ngày lấy cây về.
Bù lại, trong trường hợp sau thời gian dài chăm sóc mà lan đột biến không ra mặt hoa như cam kết, đối với nhà vườn uy tín người ta sẽ bồi hoàn tất cả. Ví dụ lúc tôi mua là 100 triệu đồng 1 kie nhỏ, sau 2 năm tôi chăm nó cao lên 2m nhưng mặt hoa ra không đúng thì họ phải đền bù theo theo giá thị trường là 20 triệu đồng/1cm cây, tương đương 4 tỷ đồng”.
Anh Tuyến khẳng định nếu là người chơi lan uy tín, nếu bán sai mặt hoa đột biến cho khách họ sẽ chịu phí bồi hoàn 100% theo giá thị trường.
"5 cánh trắng Phú Thọ" khoe sắc trong vườn nhà anh Tuyến.
Nói về cách phân biệt lan đột biến “nhái” (hàng cấy mô) với hàng “chuẩn”, anh cho biết nếu là người chơi lan lâu năm chỉ cần nhìn lướt qua các đoạn video hay ảnh trên mạng thì sẽ dễ dàng nhận ra hình dáng của các cây mô vì cấu trúc lá và thân hoàn toàn khác với dòng đột biến rừng. Đồng thời, nếu đã bỏ ra số tiền lớn để mua giống thì phải tìm đến nơi uy tín thực sự.
“Chiêu trò lừa đảo phổ biến nhất hiện nay là một số nhà vườn thường đưa hình ảnh về mặt hoa chuẩn mà họ sưu tầm trên mạng rồi rao bán kie hoặc 1 đoạn mắt rất nhỏ. Đối với những trường hợp này, họ bán với giá chỉ bằng 1/3 hoặc bằng nửa so với giá thị trường, nếu là người mới chơi sẽ ham rẻ mà mua ngay.
Nhưng đối với những người chơi lan thực sự, họ không bao giờ bán rẻ lương tâm của mình để lừa đảo như thế vì họ xác định ngoài việc chơi ra thì phải tạo được uy tín riêng cho mình”, anh Tuyến bày tỏ.
Nhận định về lan đột biến sắp tới, anh Tuyến cho rằng hiện tại nó đã cực kỳ “nóng” rồi nhưng có thể vài năm nữa thôi thị trường này sẽ hạ nhiệt theo quy luật tất yếu.
