Bài viết dựa trên quan điểm của tác giả Nick Este, trợ lý Giáo sư tại Khoa Nghiên cứu Châu Mỹ, Đại học New Mexico, viết cho Guardian.
Bill Gates không phải một nông dân, cũng không bao giờ xắn tay tham gia lao động sản xuất nông nghiệp.
Dẫu vậy, theo Land Report, người đàn ông giàu thứ 3 thế giới đang nổi tiếng với biệt danh Farmer Bill. Sau khi bỏ ra 171 triệu USD mua 14.500 mẫu đất nông nghiệp khu vực phía đông Washington, Gates đã trở thành người sở hữu bất động sản nông nghiệp số một nước Mỹ.
Gates sở hữu diện tích đất nông nghiệp tương đương Hong Kong
Eric O’Keefe, Tổng biên tập Land Report, cho biết thông qua công ty quản lý tài sản Cascade Investment, Gates đã mua lại bất động sản nông nghiệp trong nhiều năm. Tài sản của Gates bao gồm các khu vực như Illinois, Iowa, Louisiana, California cùng nhiều tiểu bang khác.
Tổng cộng, ông chủ Microsoft đang nắm trong tay khoảng 242.000 mẫu đất nông nghiệp với giá trị ước tính lên tới 690 triệu USD. Để bạn dễ tưởng tượng, số bất động sản Bill Gates nắm giữ có diện tích gần bằng Hong Kong.
Số lượng bất động sản thuộc quyền sở hữu của Bill Gates. Ảnh: Mike Guilen.
Đất đai là quyền lực và của cải. Thời đại của chúng ta bị chi phối bởi giới siêu giàu, khủng hoảng tài chính và sự đi lên của chủ nghĩa tư bản xanh. Một số ý kiến tin rằng mối quan tâm đến đất đai của Gates chủ yếu xuất phát từ nỗi lo biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, trong một cuộc thảo luận về cuốn sách tự viết mang tên “Cách tránh thảm họa khí hậu”, Bill Gates phủ nhận sự liên quan giữa tình hình biến đổi khí hậu và số đất ông đầu tư.
Không chỉ mang lại lợi nhuận, nhiều công ty coi đất nông nghiệp như một danh mục đầu tư bền vững, đáp ứng mục tiêu “không khí thải carbon”.
Cascade Investment, công ty đứng sau thương vụ mua 14.500 mẫu đất nông nghiệp, cho biết họ “ủng hộ ngành canh tác bền vững”. Cascade Investment đồng thời là cổ đông của các công ty cung cấp thực phẩm protein gốc thực vật như Beyond Meat, Impossible food và John Deere, nhà sản xuất thiết bị nông nghiệp.
Tuy vậy, đây không phải thương vụ giao dịch bất động sản lớn nhất của Gates. Năm 2007, vị tỷ phú Mỹ đã bỏ ra 500 triệu USD mua lại 61 bất động sản nông nghiệp từ một công ty đầu tư của Canada.
“Đất nông nghiệp có khả năng chống lại sự lạm phát”, Bruce Sherrick, Giáo sư kinh tế nông nghiệp tại Đại học Illinois, cho biết 60% diện tích đất canh tác khu vực trung tây nước Mỹ được các nhà đầu tư như Gates cho thuê.
Theo Sherrick, nếu thị trường chứng khoán đi xuống, lợi nhuận trên đất canh tác có thể tăng lên. Mặc dù vậy, đất nông nghiệp không dễ mua.
Nguy cơ nào khi đất canh tác rơi vào tay các ông lớn?
Theo nghiên cứu của Oxfam năm 2020, lượng carbon thải ra của 1% người giàu nhất thế giới nhiều gấp đôi 50% người nghèo nhất. Theo Forbes, các tỷ phú thế giới đã kiếm thêm tổng cộng 1,9 tỷ USD vào năm 2020, trong khi đó, 22 triệu công nhân Mỹ (chủ yếu là phụ nữ) mất việc làm.
Bill Gates đang có sự ảnh hưởng nhất định đối với hệ thống lượng thực thế giới. Ảnh: Alamy.
Giống như của cải, quyền sở hữu đất nông nghiệp tập trung chỉ tập trung vào tay một số ít người. Để tạo ra nhiều lợi nhuận hơn, đất nông nghiệp chủ yếu sử dụng cho quá trình độc canh kết hợp thâm canh.
Theo một báo cáo do Guardian đề cập, 1% trang trại trên thế giới kiểm soát 70% diện tích đất nông nghiệp.
Nếu đất nông nghiệp rơi vào tay những ông lớn như Bill Gates, hệ thống lương thực và mô hình sử dụng đất của chúng ta sẽ phụ thuộc vào họ.
Trái lại, nông dân nhỏ và người bản địa thường sử dụng đất nông nghiệp thận trọng hơn. Đối với người bản địa, việc sử dụng đất không hướng tới mục đích thu hồi các khoản đầu tư. Họ có nhiệm vụ duy trì, bảo tồn đất đai cho thế hệ tiếp theo, đáp ứng nhu cầu của hiện tại và tôn trọng sự đa dạng của môi trường sống.
Điều này giải thích lý do vì sao các vùng đất do người bản địa quản lý vẫn đang bảo vệ và duy trì 80% sự đa dạng sinh học của thế giới.
