`Không tuỳ tiện công nhận chức danh giáo sư, phó giáo sư`

Trao đổi với VnExpress về việc Đại học Tôn Đức Thắng (TP HCM) quyết định bổ nhiệm chức danh giáo sư và phó giáo sư cho những cán bộ giảng viên trong và ngoài trường có nhu cầu, ông Bùi Mạnh Nhị, Chánh văn phòng Hội đồng Chức danh giáo sư Nhà nước khẳng định việc này không đúng quy định và cần phải dừng lại.

Theo ông Nhị, giáo sư, phó giáo sư là chức danh nghiêm túc và vinh dự, không thể thể tùy tiện công nhận. Quyết định số 174 của Thủ tướng (sửa đổi năm 2013) quy định tiêu chuẩn, thủ tục bổ nhiệm, miễn nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư nêu rõ, để được công nhận đạt tiêu chuẩn các chức danh đó, ứng viên phải đăng ký và phải gửi hồ sơ tới các cơ sở xét duyệt theo quy định; nếu được Hội đồng chức danh giáo sư cơ sở đồng ý thông qua, hồ sơ của ứng viên sẽ được chuyển tới Hội đồng chức danh giáo sư ngành/liên ngành xem xét.

Ông Bùi Mạnh Nhị, Chánh văn phòng Hội đồng Chức danh giáo sư Nhà nước.

Tại Hội đồng này, ứng viên sẽ trình bày báo cáo tổng quan kết quả hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học, đồng thời Hội đồng sẽ kiểm tra năng lực ngoại ngữ của ứng viên. Cuối cùng, trên cơ sở kết quả bỏ phiếu của Hội đồng Chức danh giáo sư ngành/liên ngành, Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước sẽ xem xét, đánh giá và bỏ phiếu tín nhiệm đối với từng hồ sơ ứng viên.

"Tóm lại, để công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư, ứng viên phải qua ba cấp Hội đồng xét duyệt: Hội đồng Chức danh giáo sư cơ sở, Hội đồng Chức danh giáo sư ngành/liên ngành và Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước. Giáo sư, phó giáo sư là chức danh rất nghiêm túc và vinh dự, dù các trường có quyền tự chủ, nhưng cũng không thể tùy tiện được, phải đảm bảo quy định, đảm bảo mặt bằng chất lượng quốc gia", ông Nhị nói.

Chánh văn phòng Hội đồng Chức danh giáo sư Nhà nước cũng cho biết, việc bổ nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư được quy định tại Thông tư số 16 (năm 2009) và Thông tư số 30 (năm 2012) của Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo. Đối tượng được các cơ sở giáo dục bổ nhiệm là nhà giáo được công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư hoặc đã được bổ nhiệm làm giáo sư, phó giáo sư tại một cơ sở giáo dục đại học ở nước ngoài có nguyện vọng được bổ nhiệm chức danh này tại một cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam - tiêu chuẩn và quy trình cũng được quy định rất rõ ràng.

Đối với những người đã được bổ nhiệm giáo sư, phó giáo sư tại cơ sở giáo dục đại học nước ngoài thì phải có số điểm công trình khoa học quy đổi ít nhất bằng số điểm quy định đối với ứng viên được công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư, trong đó ít nhất có một công trình khoa học được công bố trên tạp chí khoa học có uy tín quốc tế. Việc tính điểm các công trình khoa học của ứng viên phải được ít nhất ba giáo sư, hoặc phó giáo sư cùng ngành chuyên môn thẩm định. Nhà trường phải thành lập Hội đồng khoa học và Đào tạo để xét duyệt. Thủ trưởng cơ sở giáo dục đại học có trách nhiệm báo cáo danh sách giáo sư, phó giáo sư mới được bổ nhiệm lên cơ quan chủ quản và Bộ Giáo dục.

Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước có trách nhiệm xét công nhận hoặc hủy bỏ công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư. Còn Bộ Giáo dục hướng dẫn thực hiện xét công nhận đạt tiêu chuẩn, hủy bỏ công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh này, bổ nhiệm và miễn nhiệm chức danh theo quy định...

"Tôi đã gọi điện tới các đồng chí lãnh đạo và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, cơ quan chủ quản trực tiếp của Đại học Tôn Đức Thắng, đề nghị Tổng Liên đoàn có ý kiến chỉ đạo sớm đối với Nhà trường trong việc thực thi pháp luật", ông Nhị cho hay.

Trước đó, TS Lê Văn Út, Trưởng phòng Quản lý phát triển khoa học và công nghệ (Đại học Tôn Đức Thắng) cho biết, việc phong chức danh giáo sư, phó giáo sư chỉ là chức vụ chuyên môn ở trong trường. Hội đồng giáo sư của nhà trường đã xây dựng tiêu chí riêng, nhưng chủ yếu vẫn là dựa trên những công trình khoa học được công bố trên các tạp chí khoa học quốc tế.

Theo ông Út, việc bổ nhiệm chức danh này trường đã tham khảo hoạt động của các trường đại học ở những nước tiên tiến. Nội dung, quy định về việc bổ nhiệm giáo sư, phó giáo sư sẽ được thông báo rộng rãi trên website của trường để các nhà khoa học, cán bộ trong và ngoài trường đăng ký, nếu họ thấy mình xứng đáng được bổ nhiệm. Đây là bổ nhiệm chức vụ nên hàng năm trường sẽ đánh giá từng cá nhân, nếu sau một thời gian người được bổ nhiệm không hoàn thành nhiệm vụ sẽ miễn nhiệm chức vụ đó.