Khám phá hệ thống điều khiển bia trường bắn của Việt Nam

 

Hệ thống bia phục vụ huấn luyện của nhiều trường bắn trong toàn quân hiện khá đa dạng, trong đó chủ yếu là hệ thống máy bia thế hệ cũ với bàn điều khiển thủ công. Một số trường bắn được đầu tư thiết bị mới sản xuất trong nước nhưng số lượng hạn chế, chưa thống nhất, đồng bộ, đặc biệt chưa được chuẩn hóa, nhất là hệ điều khiển. Việc hiện đại hóa và chuẩn hóa trang bị trường bắn là một nhu cầu cấp thiết.

Viện Tự động hóa kỹ thuật quân sự (Viện Khoa học và Công nghệ quân sự/Bộ Quốc phòng) đã nghiên cứu thiết kế chế tạo thành công hệ thống thiết bị điều khiển mục tiêu trường bắn cơ bản bộ binh, góp phần giải quyết vấn đề nêu trên, thiết thực góp phần quy chuẩn hệ thống điều khiển mục tiêu cho trường bắn cấp trung đoàn bộ binh.

Thử nghiệm hệ thống tại thực địa.

Hệ thống gồm: Thiết bị điều khiển trung tâm (có chức năng soạn thảo, lưu trữ bài bắn, in kết quả bắn trực tiếp, sắp xếp kết quả bắn, điều khiển các mục tiêu ẩn hiện, nhận kết quả trúng đạn, điểm trúng đạn và hiển thị trên màn hình theo dạng bản chi tiết); thiết bị đầu cuối (nhận lệnh điều khiển, nhận bài tập từ trung tâm để điều khiển nâng hạ máy bia hoặc chạy bài tập theo lệnh điều khiển; nhận tín hiệu trúng đổ và vòng điểm từ máy bia lưu trữ và gửi về trung tâm); thiết bị điều khiển cụm (có chức năng điều khiển các cụm máy bia); máy nâng hạ bia nhẹ (dùng để nâng, hạ mặt bia nhẹ); máy nâng hạ bia nặng (nâng, hạ các mặt bia số 9, 11); xe bia nhẹ (mô phỏng các mục tiêu di động); xe bia nặng (mô phỏng chuyển động của xe tăng, xe cơ giới).

Các thiết bị nêu trên được chế tạo theo công nghệ mới nhất về điều khiển, tự động hóa, vi điện tử, thông tin và giải quyết được các tồn tại trong hệ thống cũ như: Thiết bị điều khiển trung tâm thay đổi thiết kế từ sử dụng máy tính PC sử dụng nguồn 220VAC bằng máy tính nhúng chạy nguồn 12VDC để bảo đảm khả năng chống chịu môi trường cũng như điều kiện cơ động dã ngoại.

Ngoài ra còn được bố trí thêm bộ chuyển nguồn 220VAC sang 12VDC để trung tâm điều khiển có thể sử dụng cả hai loại nguồn. Máy nâng hạ bia sử dụng động cơ điện một chiều 12V/90W cho phép chạy bằng nguồn điện ắc-quy, bộ chuyển nguồn AC-DC 12V/3A được nâng cấp lên 20A, giúp máy bia có thể hoạt động bằng nguồn điện xoay chiều 220V hoặc nguồn điện một chiều từ ắc quy; mạch điều khiển máy bia ngoài thành phần logic cứng của mạch điều khiển cũ, bổ sung thêm khối vi xử lý và khối truyền thông nối tiếp RS 485, nhằm tăng tính linh hoạt, dễ dàng bổ sung các tính năng mới cho máy…

Qua thử nghiệm cho thấy, thời gian triển khai hệ thống ngoài thực địa nhanh chóng, tốn ít nhân công; hệ thống máy bia, xe bia hoạt động tốt, ổn định, các mục tiêu ẩn hiện theo tình huống đặt ra, đáp ứng yêu cầu kỹ, chiến thuật; thiết bị điều khiển trung tâm và điều khiển đầu cuối dễ sử dụng, phù hợp với trình độ cán bộ đơn vị; kết quả bắn được hiển thị tức thì tại trung tâm điều khiển, có khả năng in kết quả ngay sau khi kết thúc.

Ngoài ra, các hệ thống bia trước đây chỉ sử dụng được đối với trường bắn cố định và chuyên dụng cho các bài bắn huấn luyện kỹ thuật, thì với cấu trúc mới, hệ thống có tính cơ động cao hơn do sử dụng cả hai đường truyền vô tuyến và hữu tuyến, nhờ vậy có thể sử dụng cho cả trường bắn cơ động cũng như huấn luyện dã ngoại và có thể sử dụng cho các loại hình huấn luyện chiến thuật.

Hệ thống thiết bị điều khiển mục tiêu trường bắn cơ bản bộ binh đã được triển khai tại nhiều trường bắn trong toàn quân, như Trung tâm huấn luyện Quốc gia Miếu Môn, Trường Sĩ quan Lục quân 1, Bộ tư lệnh TP Hồ Chí Minh, Trường bắn Lữ đoàn 202 Quân đoàn 1…

Đặc biệt, hệ thống đã được sử dụng để phục vụ Giải bắn súng quân dụng quân đội các nước ASEAN lần thứ 24 (AARM-24) được tổ chức tại Việt Nam tháng 11/2014. Hệ thống đã được thủ trưởng cấp trên cho phép sản xuất loạt để trang bị cho các trường bắn trong toàn quân.