Đổ xô trồng khoai, nông dân lại.. “mất trắng”.

Trào lưu trồng “khoai lang tím”

Theo lời kể của bà con Vĩnh Long, cách đây 5 năm một số người mang quốc tịch Trung Quốc đã âm thầm đến Bình Tân thuê hàng chục héc-ta đất để trồng khoai lang tím. Sau khi thu họach, họ mang đi tiêu thụ, tuyên truyền bán được giá cao và còn sẵn sàng mua lại toàn bộ số khoai nếu người dân chịu trồng cung cấp sản phẩm đạt chất lượng. Thấy được lợi trước mắt nông dân trong vùng bắt đầu đổ xô trồng khoai lang tím khiến diện tích hoa màu này tăng lên chóng mặt. 

Trong một vài vụ thương thảo ban đầu, người Trung Quốc tổ chức thu mua khoai lang tím với giá cao như đã hứa. Khi đó, nông dân trúng giá kèm theo mỗi công lời hàng chục triệu đồng, điều này càng tạo thêm niềm tin vững chắc về tâm lý cho rằng đây là giống cây trồng thóat nghèo mà không hay biết đây lại là một “chiêu lừa” quen thuộc khác giống như những vụ việc“ế” hành tím, dưa hấu trước đây.

Lúc diện tích, sản lượng còn ít, việc thu mua khoai dễ dàng hơn. Còn lúc dội hàng như hiện nay, để ép nông dân, thương lái “bày” ra cách lựa khoai mới, cho mẫu khoai vào thùng nước hoặc liệng xuống sông, nếu củ khoai nổi nhiều thì ruộng khoai đó đã quá lứa, từ đó bị từ chối mua hoặc mua với giá rất thấp. Không còn đường nào khác để bán, người nông dân phải chấp nhận đắng cay về mình.

Khoai lang vùng ĐBSCL rớt giá thê thảm trong vòng 5 năm trở lại đây

Cuối cùng 5000 ha khoai lang tím thuộc huyện Bình Tân- Vĩnh Long bỗng chốc rơi vào tình cảnh thất giá thảm hại chưa từng thấy trong mười năm trở lại đây. Giá khoai lang hiện tại bán cho thương lái đem đi xuất khẩu tiểu ngạch ở thị trường Trung Quốc chỉ còn từ 10000 đến trên 2000 đồng/kg, thấp hơn hàng chục lần so với giá bán trước đây.

Nông dân lại khổ - Lỗi do ai?

Ông Nguyễn Văn Châu, trưởng ấp Thành Ninh, xã Thành Lợi, huyện Bình Tân là một nông dân sản xuất lúa giỏi nhiều năm liền, nhưng trước lực hấp dẫn của củ khoai lang tím, ông cũng đã chuyển sang trồng khoai 3 năm nay. Một vài vụ đầu có lãi ít, nhưng trong năm 2015 này ông mất trắng, hàng chục công khoai bán không được giá, lỗ mỗi công trên 12 triệu đồng. Ông Châu cho rằng nhà nước cần có chính sách giúp nông dân trồng khoai Bình Tân có đầu ra ổn định.

Hay như trường hợp của bà Nguyễn Ngọc Nga (xã Tân Thành, huyện Bình Tân) trồng 0,8 ha khoai lang trên đất nhà, đã thu hoạch gần 1 tháng, nhưng vẫn chưa bán được vì không có người mua. Bà Nga nuôi mẹ đang nằm điều trị ở Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ, đem theo gần chục ký khoai nấu chín rồi mời những người nuôi bệnh khác cùng phòng ăn.

Thất thu mùa khoai. liệu số phận người nông dân sẽ đi về đâu?

Cầm củ khoai trên tay vừa ăn, bà ứa nước mắt kể: “Vợ chồng tôi bỏ công sức chăm sóc gần 5 tháng trời chỉ mong bán có lãi chút đỉnh để trang trải việc nhà, lo mẹ bệnh nhưng thương lái trả chưa đầy 3 triệu đồng/tấn, nếu thuê nhân công thu hoạch thì lỗ gần 30 triệu đồng nên gia đình tôi tự thu hoạch mỗi ngày 200 - 300 kg để bán lẻ được đồng nào hay đồng đó”.

Ông Lê Văn Thuận - chủ tịch UBND huyện Bình Tân cho biết trong màu vụ này do giá khoai rớt thê thảm, toàn bộ nông dân trồng khoai lang tím trên địa bàn huyện đã lỗ trên 25 tỉ đồng. Chính quyền đã đề xuất với các ngân hàng không xiết nợ mà cho nông dân lưu nợ sang vụ sau, chỉ đóng lãi, tạo điều kiện cho họ yên tâm sản xuất.

Ông Thuận thừa nhận chính quyền và người nông dân đang bế tắc đầu ra, hàng ngàn hộ dân chi biết trông chờ vào thương lái đến ruộng thu mua để xuất đi Trung Quốc, trong khi khoai lang tới lứa phải thu họach, không trữ được lâu.

Mời các bạn đón xem chương trình 8 giờ 15 phút với tựa đề: Vương quốc khoai lang kêu cứu trên kênh An ninh Thế giới (ANTG) – Truyền hình An Viên:

Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Sánh, Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển ĐBSCL, cho biết cần sớm đưa ra giải pháp căn cơ trong quy hoạch sản xuất và thông tin thị trường giá cả hiện nay để giúp nhà nông trồng khoai lang có hiệu quả kinh tế. Ngay bây giờ các cơ quan nhà nước cần dự báo định hướng thị trường, kịp thời hỗ trợ khoa học kỹ thuật và nhất là tạo được mối liên kết sản xuất kinh doanh hiệu quả để người nông dân yên tâm làm ăn và tiến tới làm giàu bền vững.