Dân mòn mỏi chờ xây lại chung cư

Công ty TNHH MTV Dịch vụ Công ích (tạm gọi là Công ty Công ích) quận 5 vừa phải xin thoái vốn khỏi hai dự án chung cư thương mại để tập trung xây dựng, cải tạo hai chung cư cũ. Công ty này có vốn điều lệ chỉ hơn 90 tỉ đồng nhưng cùng lúc “ôm” tới bốn dự án xây chung cư với tổng mức đầu tư hơn 4.000 tỉ đồng.

Phập phồng lo chung cư sập

Chung cư 727 Trần Hưng Đạo, quận 5 là một trong những chung cư có nguy cơ sụp đổ rất cao ở TP.HCM. Chỉ cần quan sát từ bên ngoài cũng dễ dàng nhận thấy chung cư 53 tuổi này đã xuống cấp trầm trọng. Ở mặt tiền, nhiều hạng mục đã bong tróc xi măng, lòi cả lõi sắt. Bên trong chung cư là cảnh hoang tàn, xập xệ, cầu thang sắt thoát hiểm từ lâu hoen rỉ, mục nát không ai dám đi.

Chị Bùi Thị Vân, sống ở tầng ba, cho biết trần nhà và tường trong căn hộ của chị nhiều chỗ bị nứt, bê tông rớt liên tục. Hệ thống thoát nước cũng bị hư hỏng. “Sống ở đây không chỉ sợ nhà sập mà còn bất an vì những người nghiện thường xuyên vào chích ma túy công khai. Ban đêm tụi tôi chẳng dám ra khỏi nhà, thậm chí ban ngày cũng hạn chế đi một mình lên các tầng cao hơn, nơi phần lớn hộ dân đã di dời” - chị Vân cho biết.

Hình ảnh xuống cấp trầm trọng của chung cư 727 Trần Hưng Đạo, quận 5. Ảnh: V.HOA

Theo Công ty Công ích quận 5, chung cư 13 tầng trên được xây dựng từ năm 1960, vốn là khách sạn cao cấp. Sau giải phóng, đây là nơi sinh sống của 530 hộ dân. Đến năm 2008, khi chung cư có dấu hiệu xuống cấp, UBND TP chỉ đạo các đơn vị liên quan khẩn trương di dời dân ra khỏi chung cư. Nhưng đến nay vẫn còn hơn 100 hộ dân đang sống tại đây, chưa kể một số hộ đã di dời lại quay trở lại “tái chiếm”. Ngoài ra còn nhiều người bên ngoài cũng vào thuê căn hộ ở tạm.

Không đủ năng lực tài chính

Nguyên nhân chậm di dời dân khỏi chung cư 727 Trần Hưng Đạo để tiến hành xây mới là do chủ đầu tư không đủ tiền thực hiện dự án. Ông Nguyễn Thành Phương, Giám đốc Công ty Công ích quận 5, cho biết: Ngoài dự án này, công ty (trước đây là Công ty Phát triển Nhà quận 5 - PV) còn được giao đầu tư xây dựng chung cư Soái Kình Lâm và hai chung cư thương mại (dự án Tản Đà - Hàm Tử và dự án 107-107B Trần Hưng Đạo). Tổng mức vốn đầu tư của cả bốn dự án lên tới 4.091 tỉ đồng.

Do không đủ khả năng tài chính, Công ty Công ích quận 5 đã mời một số doanh nghiệp cùng góp vốn thực hiện. Tuy nhiên, về thủ tục hình thành pháp nhân mới, chủ đầu tư lại chưa thông qua UBND TP. Năm 2010, UBND TP chỉ đạo tạm ngưng bốn dự án trên để hoàn thiện hồ sơ pháp lý.

Ông Phương thừa nhận thiếu sót của công ty là chưa nghiên cứu kỹ các thủ tục đầu tư, đặc biệt là trong việc liên doanh, liên kết nên đã xảy ra tình trạng này. Khi có quyết định tạm dừng bốn dự án, các doanh nghiệp hợp tác đã ngưng góp vốn. “Điều đó gây ra rất nhiều khó khăn trong việc chuẩn bị nguồn nhà tái định cư cho các hộ dân tại chung cư 727 Trần Hưng Đạo” - ông Phương nói.

Tháng 6-2013, UBND quận 5 có văn bản kiến nghị TP cho phép chủ đầu tư được vay vốn từ Quỹ Đầu tư phát triển, từ tiền bán nhà xưởng trên địa bàn quận hoặc tạm mượn từ nguồn thu tiền thuê nhà thuộc sở hữu Nhà nước. Tuy nhiên, Sở Tài chính cho biết Luật Ngân sách nghiêm cấm các trường hợp vay, cho vay và sử dụng ngân sách Nhà nước trái quy định của pháp luật. Vì vậy, kiến nghị của quận 5 không phù hợp.

Theo tính toán của Sở Tài chính, để thực hiện bốn dự án này, Công ty Công ích quận 5 phải sở hữu hơn 600 tỉ đồng, vượt quá vốn điều lệ hiện có (chỉ hơn 90 tỉ đồng). Do đó, sở này đồng tình với kiến nghị của UBND quận 5 và Công ty Công ích quận 5 xin thoái vốn khỏi hai dự án Tản Đà - Hàm Tử và 107-107B Trần Hưng Đạo.

Tại cuộc họp về cơ chế tài chính trong thực hiện dự án xây dựng các chung cư cũ trên địa bàn quận 5 (tháng 8-2013), Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Hữu Tín đã chấp thuận kiến nghị trên. Lãnh đạo TP cũng cho phép Công ty Công ích quận 5 được hợp tác đầu tư thực hiện hai dự án chung cư 727 và Soái Kình Lâm theo hình thức hình thành hai pháp nhân mới, trong đó Công ty Công ích tham gia góp vốn với tỉ lệ 20% vốn điều lệ. Các sở, ngành liên quan có nhiệm vụ kiểm tra năng lực tài chính của hai pháp nhân mới để đảm bảo hoàn thành dự án.

“Công ty đang khẩn trương hoàn thiện các thủ tục pháp lý. Dự kiến dự án chung cư 727 sẽ khởi công vào quý I-2014 và hoàn thành vào năm 2017. Theo chỉ đạo của UBND quận 5, ngày 31-11 sẽ phải hoàn thành giải tỏa trắng chung cư này. Những hộ dân bị cưỡng chế sẽ được giải quyết tạm cư tại khu lưu trú công nhân, Khu công nghiệp Vĩnh Lộc, quận Bình Tân” - ông Phương thông tin.